Türkiye'de ilk dişhekimliği meslek kuruluşu 1912'de "Tıp Fakültesi Dişçilik Şubesi Mezunin ve Talebe Cemiyeti" adıyla İstanbul'da kurulmuş, başkanlığına Prof.Dr. Halit Şazi Kösemihal getirilmiştir. 1914'de "Darülfünun'u Osmani Tıp Fakültesi Dişçilik Şubesi Mezunin ve Talebe Cemiyeti" adı ile tescil edilmiş, ancak 1. Dünya Savaşı'nda üyeler askere gidince bu kuruluş kısa bir süre sonra dağılmıştır.
-
Prof.Dr. Halit Şazi Kösemihal
İkinci girişim 1922 yılında olmuş Müslüman Diş Tabipleri Mezunin ve Talebe Cemiyeti adı altında kurulmuştur. 1923 yılında ilk kez Diştabipler Mecmuası çıkarılmaya başlanmış, 1928'e kadar yayınlanabilmiştir. 1924 yılında Dişhekimliği Alemi adında yeni bir mecmua yayıma başlamıştır.
1925 yılında derneğin adı "Türk Diş Tabipleri Cemiyeti"olarak değişmiştir. 1926 ‘da "Diş Tebabeti Odası" kurulma önerisi ilk kez dile getirilmiş, ancak gerçekleşememiştir.
1-5 Kasım 1932'de İstanbul'da ilk ulusal dişhekimliği kongresi olan "Birinci Milli Diş Tebabeti Kurultayı" Kazım Esat Devrim başkanlığında toplanmış, aynı yıl yine İstanbul'da "İkinci Ulusal Dişhekimliği Kongresi", 1938 yılında Ankara'da "Üçüncü Ulusal Dişhekimliği Kongresi" toplanmıştır.
Ankara Dişhekimleri Cemiyeti
Ankara'nın 226 bin nüfusa ve 11'i permili olan toplam 66 dişhekim,ine sahip olduğu dönemde, 1947 yılında Türk Hava Kurumu eski genel başkanı Celal Meral tarafından kurulmuştur. Yönetim kurulunda Mahmut Kuzanlı, İshak İlter, Ferhan Erkey yer almışlardır.
4 yıl cemiyet başkanlığı yapan Celal Meral'den sonra 1951-1960 yılları arasında Ferhan Erkey bu görevi üstlenmiştir. Bu dönemde cemiyet sekreteri olarak görev yapan Cemal Meriç daha sonraki yıllarda başkanlık dahil değişik kademelerde hizmet vermiştir.
1960-1963 dönemi başkan Ali Rıza Oktay, yönetim kurulu Necmi Akyel, Nidai Ergun, Nazım Geray ve Adil Kayışoğlu'dur. 1963'den sonra bir dönem Avni Şuşut başkanlık görevini yürütmüş, daha sonra 1970 yılına kadar Adil Kayışoğlu başkanlığında, yönetim kurulu Prof.Dr.İlhan Çuhadaroğlu, Güner Ünal, Nurettin Günay, Nidai Ergun'dan oluşmuştur.
1970-1971 Nidai ergun'un başkan olduğu bir dönemdir.Yönetim kurulu Ulusal Koryak, Metin Kürüm, Metin Soyak, Kaya Arıkan'dan oluşmuştur. Bu yönetim yetersiz akademik ve fiziki şartlarla kurulan özel dişhekimliği okullarının kapatılması, bazılarının devletleştirilmesi konusaunada uğraş vermişlerdir.
Cemiyet 1971 yılında cemiyetler kanunu kararı ile kapatılmıştır.
Daha sonra Cemal Meriç, Prof.Dr.Gürhan Çağlayan, Prof.Dr. İlhan Çuhadaroğlu'nun girişimleri ile Türk Dişhekimleri Cemiyeti Ankara Şubesi olarak 1972 yılında Cemal Meriç başkanlığında ikinci kez kurulmuş, 1985 yılında birlik ve odaların kuruluşuna kadar devam etmiştir.
Türk dişhekimliği camiasında odaların ve birliğin kurulması fikri 1968 yılında İzmir'de toplanan genel kurulda alınan, diğer illerde de şubeler açılması kararına dayanır.
1972-1975 yılları arasında İzmir ve Ankara Dişhekimleri Cemiyetleri'nin bu konuda birlikte verdikleri uğraşlar sonucu, İstanbul dişhekimleri Cemiyeti'nin karşı görüşüne rağmen, diğer il cemiyet temsilcilerinin de katkıları sonucu 1979 yılında Dişhekimleri Odaları'nın ve Birliğin kurulmaları konusu karara bağlanmıştır. 1979-1983 yılları arasında Prof.Dr Aytekin Bilge'nin başkanlık, Doç.Dr.Ahmet Kurtaran ve Prof.Dr.İlhan Aran'ın genel sekreterlik yaptığı bir dönemdir. Bu dönem 1980 ihtilali ile kesintiye uğramış, alınan bir kararla tüm cemiyetler kapanmıştır.
-
Prof. Dr. Cihat Çekiç
-
Doç. Dr. Ahmet Kurtaran
-
Prof. Dr. Hüsnü Yavuzyılmaz
1980 sonrasında Ankara Dişhekimleri Odası'nın kurulması için yapılan çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Bu konu ile ilgili kanun taslağı Aytekin Bilge, Cemal Meriç, Dr Cihat Çekiç, Dr.Ahmet Kurtaran, Dr.İlhan Aran, Doç.Dr.Tezcan Demiröz'ün büyük gayretleri olmuştur. 1985 yılında Prof.Dr Hüsnü Yavuzyılmaz'ın cemiyet başkanı olduğu dönemde yönetim kurulu üyesi olan eski sağlık Bakanlığı Mesleki Öğretim Genel Müdürü Orhan Özkan'ın Odalar ve Birliğin kurulmasında büyük katkıları olmuştur.
1985 yılının ilk aylarında birliğin kurulması için yasa taslağı hazırlamış, Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Dairesinden emekli avukat Osman Anıl'ın metnin yazılması ve Meclis Sağlık Komisyonu'nda kabulündeki katkıları ve cemiyet yönetim kurulu üyesi Prof.Dr.Cihat Çekiç'in yoğun çalışmaları ile birliğin teşkilat, faaliyet ve denetimleri, organların seçimi ile esas ve usullleri gösteren yasa taslağı tamamlanmış ve İstanbul Milletvekili Prof.Dr.Ercüment Konukman'ın teklifi ile TBMM gündemine alınmıştır.
-
Prof.Dr.Ercüment Konukman
-
Orhan Özkan
-
Prof.Dr.Kenan Eratalay
1985 yılına kadar Türk Tabipler Birliği içinde belirli kontenjanlar oranında temsil edilen dişhekimleri, 25 Haziran 1985 tarih ve 18792 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "3224 sayılı Türk Dişhekimleri Birliği Kanunu"nun 7 Haziran 1985 tarihinde yürürlüğe girmesi ile mesleki örgütlenme hakkı elde etmişlerdir.
20 Kasım 1985 ‘de Ankara Dişhekimleri Cemiyeti'nin Cebeci Konservatuvar binasında düzenlenen genel kurulda Birlik Kurucu Yönetim Kurulu'na başkan Orhan Özkan seçilmiş, Ahmet Yavuz Ertürk, Osman Özyürek, Faruk Göknar, Prof.Dr. Kenan Eratalay yönetim kurulunda yer almıştır.
-
Dr. Demir Timuçin
-
Reşit Kumbasar
Bu kurul, kanun çerçevesinde yönetmelikler hazırladıktan sonra 12 odanın kurulmasında yardımcı olup, seçilen delegelerle 18-19 Ocak 1986'da 1. olağan genel kurulu toplamışlardır. Genel kurul tarafından seçilen Prof.Dr.Kenan Aras, Hüsnü Çuhadar, Cemal Meriç, Muhlis Polat, Reşit Kumbasar, Kılıç Aslan, Nevid İlkay Batum, Demir Timuçin, Orhan Özkan görev dağılımı yapmışlardır. İlk başkan Demir Timuçin olmuştur.
Dişhekimleri Odaları ve TDB'nin kuruluşu; 12 Oda'nın katılımı ile 1986'da yapılan 1. olağanüstü genel kurul sonunda Yılmaz Bilgin'in başkan olduğu ilk yönetim kurulunun oluşması ile gerçekleşmiştir. TDB'ye büyük hizmetleri olan merhum Yılmaz Bilgin'in şahsi gayretleri ile Türk Dişhekimliği Vakfı kurulmuştur. Eser Cilasun 1992-1994 döneminde TDB'nin ilk kadın başkanı olarak görev yapmıştır.
-
Yılmaz Bilgin
-
Eser Cilasun
-
Hikmet Hızlan
-
Prof. Dr. Onur Şengün
Ankara Dişhekimleri Odası'nda daha sonra Reşit Kumbasar, Dr.Ümit Ülküer başkanlık görevini üstlenmişlerdir. Daha sonra Orhan Özkan 1994 yılına kadar başkanlık yapmıştır.
1988 – 1990 dönemi Başkanı Orhan Özkan, Yönetim Kurulu üyeleri, Osman Özyürek, A.Hakan Akalın, Faruk Göknar, Fatih Açan, Ali Fuat Allı, Hikmet Hızlan, Kılıç Aslan, Derviş Yılmaz;
Dişhekimliği alanındaki bilimsel ve teknolojik gelişmelerin izlenmesini sağlayan sergi ve sempozyumları düzenlemek, ağız diş sağlığı eğitimi yapmak amacıyla 1989 yılında Türkiye'de Orhan Özkan tarafından ilk kez ExpoDental başlatılmış, Ankara Dişhekimleri Odası'nın camiaya kazandırdığı bu çok önemli etkinlik hala sürdürülmektedir.
1990 – 1992 dönemi başkanı Orhan Özkan, Yönetim Kurulu üyeleri, Hikmet Hızlan, Akın Arkün, Celalettin Sönmez, Halil Kamil Kahyaoğlu, Kılıç Aslan, Derviş Yılmaz, Erden Enç, Cemal Gülpınar, Süha Alpay;
1992 – 1994 dönemi başkanı Orhan Özkan, Yönetim Kurulu üyeleri, Hikmet Hızlan, Akın Arkün, Celalettin Sönmez, Mümtaz Coşkan ARAS, Halil Kamil Kahyaoğlu, Erden Enç, Ahmet Hamdi Karadağ, Ali Rıza Aşkın, Adnan Uzluer, Nezih Yavuz Tan;
1994 – 1996 dönemi başkanı Hikmet Hızlan olmuş, 26.06.1995 tarihinde Hikmet Hızlan'ın istifası ile başkanlık görevini Onur Şengün devam ettirmiştir. Yönetim Kurulu üyeleri, Celalettin Sönmez, Nezih Yavuz Tan, Kılıç Aslan, Akın Arkün, Erol Tunçbilek, Barbaros Mehmet Onat, Mehmet Kemal Şençift, Sibel Deniz;
1996 – 1998 dönemi başkanı Nezih Yavuz Tan, Yönetim Kurulu üyeleri, Barbaros Mehmet Onat, Gökhan Alpaslan, Erol Tunçbilek, Özkan Kalkan, Hüseyin Eminoğlu, Funda Gülay Kadıoğlu, Cengiz Tamtunalı, Merih Baykara,Halil Kamil Kahyaoğlu;
1998 – 2000 dönemi başkanı Merih Baykara, Yönetim Kurulu üyeleri, Erol Tunçbilek, Cengiz Tamtunalı, N.Hasan Aybar, Gülen Gül, Gülay Bıyıklı, Hüseyin Eminoğlu, Ali Yakar, M.Kemal Taş, Halil Kamil Kahyaoğlu, Sevil İplikçioğlu, Hişam Demirköprülü;
-
Nezih Yavuz Tan
-
Doç. Dr. Merih Baykara
-
Prof. Dr. Hamit Selim Bostancı
-
Prof. Dr. Murat Akkaya
2000 – 2002 dönemi başkanı Hamit Selim Bostancı, Yönetim Kurulu üyeleri, Mehmet Murat Akkaya, Süha Alpay, Cengiz Tamtunalı, Osman Bülent Akgün, Aziz Avcıoğlu, Sezer Genç, Orhan Dirkeç, Işıl Karaoğlan;
2002 – 2004 dönemi başkanı Mehmet Murat Akkaya, Yönetim Kurulu üyeleri, Mehmet Yalım, Süha Alpay, Orhan Dirkeç, Merih Baykara, Hüseyin Avni Aksu, Sezer Genç, Mehmet Ali Kılıçarslan, Mustafa Cihat Sopacı, Aziz Avcıoğlu;
2004 – 2006 dönemi başkanı Merih Baykara, Yönetim Kurulu üyeleri, Hişam Demirköprülü, İ.Sami Balçık, Emre Kanad Er, Dolunay Hamamizade, Bahadır Kasar, Koray Güner, M.Memduh Mazmancı, Zeki Erdoğan,
2006 – 2008 dönemi başkanı Merih Baykara, Yönetim Kurulu üyeleri, Serdar Sütçü, İ.Sami Balçık, Zeki Erdoğan, Koray Güner, Dolunay Hamamizade, M.Memduh Mazmancı, Fazıl İnceoğlu, Faik Serhat Özsoy'dur.
2008 - 2010 dönemi Başkanı Merih Baykara, Yönetim Kurulu üyeleri, Serdar Sütcü, Nihat Köksal, Dolunay Ündemir, Helin Aras Tek, Gamze Metin Gürsoy, Fehmi Karataş, Yaşar Berberoğlu, Yavuz Erbaş
2010 - 2012 dönemi Başkanı Merih Baykara, Yönetim Kurulu üyeleri, Serdar Sütcü, A.R. İlker Cebeci, Helin Aras Tek, Nihat Köksal, Memduh Mazmancı, Hişam Demirköprülü, Yavuz Erbaş, Keriman Güner
2012 - 2014 dönemi Başkanı A.R.İlker Cebeci, Yönetim Kurulu üyeleri, Murat Çağlar, Helin Aras Tek, Alper Alkan, Nil Altay, Neslihan Sevim, Burak Yandımata, Burak Hasar, Serkan Er
2014 - 2016 dönemi Başkanı A.R.İlker Cebeci, Yönetim Kurulu üyeleri, Murat Çağlar, Neslihan Sevim, Alper Alkan, Semih Berksun, Erdoğan Alp Köfteci, Burak Yandımata, Burak Hasar, Serkan Er
2016 - 2018 dönemi Başkanı F.Serhat ÖZSOY, Yönetim Kurulu üyeleri, Serkan ER, Ersel ÖZDEMİR, Armağan DEMİRÖREN, Bülent Cumhur ULUDAĞ, Dağhan ERBAZ, Burcu KUTLAY KURTİŞ, Sibel DANIŞMAN UZBİLEK, Sibel KEPEZ ÜLKÜ
2018- 2020 dönemi Başkanı F.Serhat ÖZSOY, Yönetim Kurulu üyeleri, Armağan DEMİRÖREN, Ersel ÖZDEMİR, Burcu KUTLAY KURTİŞ, Gürcan ESKİTAŞÇIOĞLU, Ali KARAAĞAÇ, Deniz GÜRSOY AYALP, Sibel KEPEZ ÜLKÜ, Gamze Burcu GÜL
2020- 2022 dönemi Başkanı F.Serhat ÖZSOY, Yönetim Kurulu üyeleri, Zehra Tuba ULUCANLAR, ALİ KARAAĞAÇ, Gamze Burcu GÜL, Ali Cemal TINAZ, Ercan SÜKÜT, Deniz GÜRSOY AYALP, Emre BARIŞ, Mehmet TARTICI
2022 - 2024 dönemi Başkanı Serkan ER, Yönetim Kurulu üyeleri, Dağhan ERBAZ, Armağan DEMİRÖREN, Elif PEKER, Ali Cemal TINAZ, Yasemin NACAR GÜRKAN, Handan Tuğçe OĞUZ, Gamze Burcu GÜL, Fehmi KARATAŞ, Ercan SÜKÜT
Kaynaklar
- Dişhekimliği Tarihi, Prof. Dr. Gönül Alpaslan (Hacettepe Üniversitesi Yayınları 2005)
- Anadolu Uygarlıklarında Diş Hekimliği, Prof. Dr. İlter Uzel (Adana Ofset Ltd. Şti. 2000)
- Başlangıçtan Günümüze Diş Hekimliği, Prof. Dr. Ahmet Efeoğlu, Prof.Dr. Ayşegül Demirhan Erdemir, Doç.Dr. Öztan Öncel (Nobel Tıp Kitabevi 2000)