SGK BAĞKUR'DAN EMEKLİ DİŞHEKİMLERİNİN AYLIKLARI ARASINDAKİ FARKIN GİDERİLEBİLMESİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK HUKUKİ YOLLARA İLİŞKİN GÖRÜŞ

Değerli Meslektaşlarımız,

Çeşitli platformlarda sıkça dile getirdiğimiz, gündemde tuttuğumuz ve uzun yıllardır üzerinde çalıştığımız bir konuya;

kamudan emekli olan dişhekimleri (eski adıyla SGK) ile mesleğini serbest icra ettikten sonra emekli olan dişhekimlerinin (BAĞKUR) emekli aylık tutarları arasındaki farktan doğan adaletsizliğin giderilebilmesi için başvurulabilecek hukuki yollara ilişkin avukatlık büromuzun görüşünü bir kez daha bilgilerinize sunarız.

Çalışma biçimleri farklı olan kişilerin emekli aylıkları da dâhil olmak üzere sosyal güvenlik haklarındaki farklılık 5510, 5454 ve 5434 sayılı Kanunlardaki düzenlemelerden kaynaklanmaktadır. Kanunlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek yürürlüğe konan ve ulusal hukuk düzeninde Anayasa’dan sonra bağlayıcılığı en yüksek hukuk kuralları olduğundan, Kanunlarda yer alan bir maddenin yürürlükten kalkması yalnızca iki şekilde mümkün olabilmektedir. Bunlardan ilki Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Anayasa’da belirtilen usule uygun olarak Kanunda değişiklik yapması, ikincisi ise Anayasa Mahkemesi’nin ilgili kanununu inceleyerek davaya konu hükümlerini Anayasaya aykırı bulması ve bunların iptaline karar vermesidir.

Mevcut durumda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündeminde, sosyal güvenlik hakları arasındaki ayrımın giderilmesine yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı bilinmektedir. Bunda, ülkenin bulunduğu ekonomik koşulların da etkisi bulunmaktadır, zira işçi ve serbest meslek sahipleri ile memurların emekli aylıklarının denkleştirilmesi belirli bir kamu kaynağı gerektirmektedir. Bununla birlikte Ankara Dişhekimleri Odası olarak tarafınızca konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündemine girebilmesi için milletvekilleri ile görüşmeler yapılması, milletvekillerine mektup gönderilerek durumun yarattığı mağduriyet ve adaletsizliğin aktarılması gibi yollara başvurulması mümkündür.

İşçi, memur ve serbest meslek mensubu kişilerin sosyal güvenlik haklarındaki farklılık yalnızca diş hekimlerini değil Türkiye genelinde her meslekten birçok kişiyi etkilediği için geçmişte birçok kez yargıya konu olmuştur. Anayasa Mahkemesi farklı zamanlarda yaptığı incelemelerde (somut norm denetiminde) Kanunda yer alan söz konusu maddeleri Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı bulmamış, devletin sosyal güvenlik hakkı sağlama yükümlülüğünü mali imkânları ölçüsünde yerine getirmesi esas olduğundan farklı statüde çalışanlar arasında farklılık olmasını hukuka uygun bulmuştur. Mahkemenin bu yönde verdiği son karar 2006 tarihindedir, söz konusu kararda Anayasa Mahkemesi memurların işçiler ve serbest meslek sahipleri ile eşit sayılarak düzenleme yapılamayacağı ifade etmiştir.

Anayasa Mahkemesi bir Kanunun hukuka uygunluğunu denetleyip ret kararı verdikten sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Mahkemeye tekrar başvuruda bulunulması mümkün değildir. Mahkemenin, bilindiği kadarıyla en son somut norm denetimi yapmış olduğu 2006 yılından sonra 10 yıldan uzun zaman geçmiştir. Buna karşılık bu süreçte Anayasa Mahkemesi aynı konuya ilişkin olarak önüne gelen bireysel başvurularda da (doğrudan ilgili Kanun maddesinin denetlendiği davalar değil, kişilerin bireysel olarak temel haklarının ihlal edildiği iddiasıyla yaptıkları başvurulardır) yine sosyal güvenlik hakları arasındaki farkı eşitlik ilkesine aykırı bulmamıştır. Yani Anayasa Mahkemesi, sosyal güvenlik hakları arasında önemli düzeydeki farklılığa ilişkin olarak uzun yıllardır aynı şekilde tutum göstermekte, düzenlemelerin eşitlik ilkesine ve hukuka aykırı olmadığını değerlendirmektedir. Bu nedenle Odamız adına Anayasa Mahkemesi nezdinde hukuki girişimler başlatılması halinde de Mahkemenin değerlendirmesinin şu an için olumlu yönde olmayacağı düşünülmektedir.

 Önümüzdeki dönemde hukuki süreç tekrar başlatılacaktır.